Stephan Wetzels
Denken en Zijn

Een voetbalklassieker zonder idioten bestaat niet

Print Friendly, PDF & Email

‘INKTZWART’, schrijft het AD. ‘Een zwarte dag voor het hele Nederlandse voetbal’, regende het op ESPN de hele avond. ‘Bloed-schandaal in Nederlands bekerduel’, lezen we weer in buitenlandse media. Een achteloze lezer die de voetbalklassieker Feyenoord – Ajax van 5 april 2023 zou hebben gemist, slaat de schrik om het hart. Hier zijn doden gevallen! Wat zou er zijn gebeurd? Mensen in de verdrukking? Een ingestorte tribune? Spelers aangevallen met een mes?

Nee, godzijdank niet. Maar Ajacied Davy Klaassen werd wel op zijn hoofd geraakt door iemand uit het publiek die een voorwerp -mogelijk een aansteker van de ALDI- op het veld wierp. Aangezien we echter wederom een maatschappelijke discussie moeten beginnen over supportersgeweld en de veiligheid in het voetbalstadion net als in 2009, 2012, 2014, 2015, 2017 en 2018 en alle jaren ervoor, daarom deze korte tekst met een aantal essentiële nuanceringen en broodnodige opheldering van hardnekkige misverstanden.

Deze bijdrage kan dan ook gelezen worden als een universeel toepasbaar stuk voor alle toekomstige discussies over supportersgeweld bij voetbalwedstrijden.

I Vermijd extreem taalgebruik bij relatief kleine incidenten

Laten we beginnen op te houden met de schreeuwerige tendens in de media en bij analisten om dit incident als een ‘inktzwarte avond’ te beschouwen of het als een ‘absoluut dieptepunt’ in het Nederlandse voetbal te typeren.

Het grote probleem met dergelijke etiketten is dat je feitelijk alle mogelijkheden verspeeld om je nog serieus uit te kunnen drukken wanneer er een échte ramp plaatsvindt. Er zijn feitelijk geen categorieën meer boven ‘het absolute dieptepunt en er is niets zwarter dan ‘het inktzwarte’. Het gevolg is totale gelijkschakeling: De slag bij Beverwijk? Absoluut dieptepunt! Hillsborough stadionramp? Absoluut dieptepunt! Aanstekerincident op kale knikker Klaassen? Absoluut dieptepunt!

Een tweede gevolg is dat deze tendens de mogelijkheid tot nuance ontneemt en een sfeer creëert waarbinnen nuancering hier zelfs ongepast zou zijn. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling. Want nuance betekent allereerst nooit een instemming met het betreffende gedrag, maar erger nog, zonder nuance ontstaat met dergelijke bewoordingen al gauw een hysterische sfeer waar niemand wat aan heeft. Het is duidelijk dat we dit moeten afkeuren in strenge en sterke bewoordingen. Maar we hebben het ook over een speler die naar eigen zeggen uiteindelijk een beetje vaseline op zijn hoofd moest smeren en kortstondig wat duizelig was.

II Keiharde maatregelen leveren altijd minder op dan men denkt

De hysterische sfeer ontaardt meestal in de roep tot keiharde maatregelen. Nee, snoeiharde maatregelen! Laten we gelijk daarom een van de meest hardnekkige misverstanden benoemen, namelijk dat je met dergelijke maatregelen dit type incidenten kunt uitbannen. Dat gaat nooit gebeuren.

Los van de enorme bureaucratie en de enorme kosten weten we met ons verstand al lang dat het maar beperkt effect heeft op idioten, maar zijn we niet in staat om de emotie te beteugelen. Kreeg enige weken geleden niet iemand een celstraf en een stadionverbod van 40 jaar? Heeft niet afgeschrikt, om de simpele reden dat dit gedrag zonder enig nadenken plaatsvindt. Er is helemaal geen risicocalculatie of reflectie. Men is overmand door emotie gebaseerd op volstrekt toevallige rivaliteit opgestookt door precies dezelfde media al dan niet in combinatie met groepsdynamiek, een snuifje of een paar liter gerstenat.  

En zelfs de meest extreme straffen, leiden niet noodzakelijk tot bedenkingen, zelfs de meest perfecte protocollen of oefeningen, leiden niet tot vlekkeloosheid. Ga gewoon eens na:

Ook met de doodstraf blijven mensen moorden plegen. Levenslang weerhoudt geen drugdealers van een kilo meer of minder. Eindeloze campagnes leveren geen rookvrije jeugd op. Relatietherapie voorkomt niet alle echtscheidingen. 100 rapporten maken de overheid nog niet een geoliede machine. Of bedenk gewoon de analogie met het verkeer: Met miljoenen auto’s op de weg wordt het aantal verkeersdoden nooit nul. En zelfs op iedere 13,3 miljard treinkilometers in Nederland sterft er iemand ongewild.

III De kans op 0 incidenten is altijd 0

Want de kern van het probleem zit natuurlijk in het feit dat we simpelweg niet willen aanvaarden dat bepaalde risico’s nooit kunnen worden afgedekt. Het idee dat dit wel kan, is hardnekkig. Dit is volledig te wijten aan het feit dat we complete heersers over en beheersers van de natuur zijn geworden. We kunnen ons ook tegen alles verzekeren, maar toch echt niet tegen idioten in de openbare ruimte die door emoties overmand raken en hun hele identiteit ophangen aan een voetbalclub. (Laat dat laatste goed tot je doordringen)

Het verlangen om dat ook te kunnen beheersen is een pervasieve postmoderne menselijke trek, maar miskent dat menselijke vrijheid altijd gepaard gaat met risico’s.

Stadions puilen uit van de moderne technologie en veiligheidsprotocollen zijn al wel 50 maal aangescherpt, discussies al 100 maal gevoerd.

Wil je het publiek echter enige mate van vrijheid laten door geen hekken te zetten, geen netten te spannen, geen 50 meter sintelbaan tussen veld en toeschouwer te leggen, door biertjes toe te staan en pilletjes te gedogen, dan kan er zomaar een aansteker het veld op vliegen en verkeerd vallen.

‘Ja mevrouw de rechter, ik wist ook niet waarom ik gooide. En ik heb er erg veel spijt van.’

Het beperken van vrijheid is de enige stap naar minder incidenten. Maar wie gaat dat betalen (alle toeschouwers strak fouilleren), hoe gaan we handhaven (of iemand een snuifje teveel heeft genomen)  en hoelang duurt het voordat de middelen erger worden dan de kwaal? Niet zo heel lang; dat is het probleem.

Draai het eens om: hoe wonderlijk is het feitelijk dat een inktzwarte dag gaat over een aansteker? Daar waar we 50.000 mensen in een semi-afgesloten ruimte plaatsen en toestaan dat ze zich existentieel mogen opfokken mag het toch een wonder heten dat dit het is. Misschien hebben alle maatregelen wel goed gewerkt.

Maar nogmaals: er bestaat geen exclusieve maatregel tegen idioten.  360 graden-camera’s, extra eisen aan vergunningen, toezicht op hooligans, weren van uitsupporters, veilige zones rond stadions….het voorkomt een hoop, maar het draagt niet bij aan het beheersen van iemands emotie. En als iemand nog op het idee komt thuispubliek beperkt toe te laten, (een soort idiotenquotum?) bedenk dan goed dat je wellicht de enige uitlaatklep van iemand afneemt en een juridisch monster creëert. Tel die winst alvast uit.

Conclusie: laten we ons verlossen de illusie dat voetbalstadions structureel incidentvrij worden, laten we stoppen met dergelijke incidenten tot nationale ramp te bombarderen, laten we niet doen alsof alle maatregelen niet juist ongelofelijk veel ellende voorkomen en aanvaard ten slotte mijn stelling in een eerdere analyse over een in vele maten ernstiger incident, dat een vrije samenleving zonder idioten kan niet bestaan.

En een klassieker tussen Ajax en Feyenoord al hélemaal niet.

Leave a comment


Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.


Abonneren


 

Verschenen

Copyright 2024 Stephan Wetzels © All Rights on Texts Reserved.
Bezoek aan dit persoonlijke archief is gehouden aan de voorwaarden te vinden onder "Over deze website"